Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2024-25]

Notes:
केंद्रीय दक्षता आयोग आणि देशभरातील सर्व संस्था 30 ऑक्टोबर ते 5 नोव्हेंबर या कालावधीत दक्षता जागरूकता सप्ताह 2023 पाळत आहे. यंदाची थीम आहे – भ्रष्टाचाराला नाही म्हणा, राष्ट्रासाठी वचनबद्ध व्हा.
सार्वजनिक जीवनात सचोटी आणि नैतिकतेच्या महत्त्वाविषयी अधिक जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी दक्षता जागरुकता सप्ताह पाळला जातो.

Notes:
अंटार्क्टिकामध्ये पाचवे संशोधन केंद्र बांधण्यासाठी चीनने नवीन वैज्ञानिक मोहीम पथक पाठवले आहे. या मोहिमेत दोन चिनी आइसब्रेकर संशोधन जहाजे आणि 460 हून अधिक कर्मचारी वाहून नेणारे एक मालवाहू जहाज यांचा समावेश आहे. ही टीम हवामान बदलाचा अभ्यास करेल आणि स्टेशनचे पूर्ण बांधकाम करण्यास मदत करेल. हे स्टेशन चीनच्या वैज्ञानिक ध्रुवीय निरीक्षण उपग्रहांसाठी संप्रेषण प्रदान करेल.

Notes:
केंद्र सरकारने पॅकेज केलेले गव्हाचे पीठ अनुदानित दराने सुरू केले जे सर्व ग्राहक खरेदी करू शकतात. सणासुदीच्या काळात वस्तूंची मागणी वाढते तेव्हा खाद्यपदार्थांच्या किमतींवर नियंत्रण ठेवण्याचे हे उद्दिष्ट आहे.
या एजन्सी पीठ, ब्रँडेड भारत अट्टा, ₹ 27.50 प्रति किलोग्रॅमच्या कमी किमती(32-34 प्रति किलोग्रामच्या बाजारभावाच्या तुलनेत) विकतील.

Notes:
हे सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, अनुकूल आधारभूत परिणाम आणि काही वस्तूंच्या किमती थंड झाल्यामुळे भारताचा हेडलाइन किरकोळ चलनवाढीचा दर ऑक्टोबरमध्ये 4.87 टक्क्यांपर्यंत घसरला आहे.
या वर्षी सप्टेंबरमध्ये ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) महागाई दर 5.02 टक्के होता.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाला 2023 च्या शेवटच्या तिमाहीत हेडलाइन किरकोळ महागाई सरासरी 5.6 टक्के आणि 2023-24 मध्ये एकूण 5.4 टक्के अपेक्षित आहे.

Notes:
इस्रोच्या यूआर राव सॅटेलाइट सेंटरचे डॉ. मथवराज एस हे मनोहर पर्रीकर युवा वैज्ञानिक पुरस्काराचे पहिले प्राप्तकर्ता ठरले आहेत.
या पुरस्कारामध्ये 5 लाख रुपयांचे रोख पारितोषिक आहे, जे सध्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील सर्वोच्च रोख पारितोषिक आहे आणि प्रशस्तीपत्र आहे.
त्यांनी चांद्रयान-3 मोहिमेची शक्तीयुक्त उतरणी मार्ग तयार केला. या पुरस्काराची स्थापना गोवा सरकारने केली होती.

Notes:
भारतासह आफ्रिका आणि आशियातील कृषी-अन्न व्यवस्थेमध्ये गुंतलेल्या महिलांना दुष्काळ, पूर किंवा लहान झालेला पीक-वाढीचा हंगाम यासारख्या हवामानातील सर्वाधिक जोखमींचा सामना करावा लागतो, हे संशोधकांच्या आंतरराष्ट्रीय पथकाने विकसित केलेल्या नवीन हॉटस्पॉट नकाशाने ओळखले आहे.
कृषी क्षेत्रात काम करणार्‍या महिलांना हवामान बदलाच्या धोक्याच्या पातळीच्या आधारावर 87 देशांचे स्थान देण्यात आले.
या अभ्यासात लॅटिन अमेरिका, आशिया आणि आफ्रिकेतील राष्ट्रांचा समावेश आहे.
भारत जोखीम निर्देशांकात 12 व्या स्थानावर आहे तर कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमध्ये (LMIC) राहणा-या लोकांना जास्त धोका आहे.

Notes:
ASSOCHAM द्वारे आयोजित चौथ्या विविधता आणि समावेशन उत्कृष्टता पुरस्कार आणि परिषदेत REC लिमिटेडला ‘विविधता आणि समावेशातील धोरणांसाठी सर्वोत्तम नियोक्ता’ पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. REC लिमिटेड, ऊर्जा मंत्रालयाच्या अंतर्गत, एक महारत्न CPSE आहे. मागील महिन्यात, REC ला ‘गोल्डन पीकॉक अवॉर्ड’ देऊन जोखीम व्यवस्थापनातील अपवादात्मक कामगिरीबद्दल सन्मानित करण्यात आले.

Notes:
मणिपूरचे मुख्यमंत्री एन बिरेन सिंग यांनी इंफाळमध्ये मेईतेई मायेक लिपी वापरून मणिपुरी भाषेत भारताच्या संविधानाच्या डिग्लॉट आवृत्तीचे अनावरण केले.
26 नोव्हेंबर रोजी झालेल्या भारतीय संविधान दिनानिमित्त हा लॉन्च इव्हेंट झाला.

Notes:
भारताची स्वदेशी रेल्वे सुरक्षा प्रणाली कवच ​​पाच वर्षात आंतरराष्ट्रीय निर्यातीसाठी तयार होईल अशी अपेक्षा आहे, कारण चाचण्यांनी सिग्नल जंपिंग आणि हाय-स्पीड रुळावरून घसरणे रोखण्यात त्याची प्रभावीता सिद्ध केली आहे.
कंट्रोलर किंवा ड्रायव्हरच्या मानवी चुकांमुळे होणाऱ्या अपघातांना आळा घालण्यासाठी भारताच्या 66,000 किमी लांबीच्या रेल्वे नेटवर्कमध्ये कवच तैनात केले जात आहे.
सेन्सर्स आणि कॅमेऱ्यांचा वापर करून सिग्नल किंवा वेग मर्यादांचे उल्लंघन करणारी कोणतीही ट्रेन स्वयंचलितपणे थांबवण्यासाठी मध्यवर्ती नियंत्रण कक्षाला डेटा रिले करण्यासाठी सिस्टमची रचना करण्यात आली आहे.
2025 पर्यंत प्रकल्प पूर्ण होण्याची वेळ असल्याने, कवच 2028 पर्यंत परदेशात रेल्वे सुरक्षित करणे सुरू करू शकेल.

Notes:
बोटॅनिकल सर्व्हे ऑफ इंडिया (BSI) च्या संशोधकांनी तामिळनाडूच्या कालाकड मुंडनथुराई व्याघ्र प्रकल्पातून वनस्पतीची एक नवीन प्रजाती शोधली आहे.
या वनस्पतीला ‘इम्पेटीन्स करप्पुसामी’ असे नाव देण्यात आले आहे.
ही प्रजाती इम्पॅटिएन्स बायकोर्निस या सारख्याच प्रजातींशी समानता दर्शवते, परंतु लहान पाने, सहा ते आठ फुलांची, लहान स्केप आणि लहान फुले यांच्या बाबतीत ती वेगळी आहे.
यात एक शंकूच्या आकाराचा स्पर देखील आहे जो क्षैतिजपणे सरळ आहे आणि ओबडबड टीप आहे. 1 मिमी लांब दोन जांभळ्या, मांसल आणि ताठ ऑरिक्युलेट प्रोजेक्शनसह पूर्ववर्ती लोबचा पाया, तोंडासमोर जांभळे-निळे केस असलेले कडक बिसेरिएट आणि केशरी-गुलाबी परागकण आढळतात.
जगभरात इम्पॅटियन्सच्या 1000 हून अधिक प्रजाती आहेत, त्यापैकी 280 हून अधिक भारतात आढळतात.