Marathi Current Affairs [मराठी चालू घडामोडी 2024-25]

Notes:
न्यू लॅन्सेट कमिशनच्या 2024 च्या अहवालानुसार, 2040 पर्यंत स्तनाच्या कर्करोगामुळे दरवर्षी एक दशलक्ष मृत्यू होण्याची शक्यता आहे.
2020 च्या तुलनेत 50% पेक्षा जास्त वाढ अहवालात असे म्हटले आहे की, 2020 ते 2020 पर्यंत, 7.8 दशलक्ष महिलांचे निदान झाले आहे.
स्तनाच्या कर्करोगाने आणि त्याच वर्षी 685,000 महिलांचा या आजाराने मृत्यू झाला.
अहवालात असेही भाकीत केले आहे की 2040 पर्यंत जागतिक स्तनाच्या कर्करोगाचे निदान वार्षिक तीस लाखांपेक्षा जास्त होईल.

Notes:
लसींचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी दरवर्षी 24 ते 30 एप्रिल दरम्यान ‘जागतिक लसीकरण सप्ताह’ साजरा केला जातो.
2012 मध्ये वर्ल्ड हेल्थ असेंब्लीने स्थापन केलेले जागतिक लसीकरण सप्ताह आता 180 पेक्षा जास्त देशांमध्ये पसरले आहे.
2024 ची थीम ‘मानवीपणे शक्य: सर्वांसाठी लसीकरण’  ही आहे, जी  लसींच्या सार्वत्रिक प्रवेशावर जोर देते.
लसीकरण मोहिमेमुळे पोलिओचे जवळजवळ उच्चाटन झाले आहे.
भारतातील ‘युरोपियन लसीकरण सप्ताह’ आणि ‘राष्ट्रीय बाल लसीकरण सप्ताह’ देखील जागतिक लसीकरणाच्या प्रयत्नांना हातभार लावतात.

Notes:
पृथ्वी दिनाच्या उत्सवाचा एक भाग म्हणून वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेने (CSIR) रफी मार्ग नवी दिल्ली येथील मुख्यालयात भारतातील सर्वात मोठ्या हवामान घड्याळाचे अनावरण केले.
या उपक्रमाचा उद्देश हवामान बदलाबाबत जनजागृती करणे हा आहे.
आयआयटी बॉम्बेचे प्रोफेसर चेतनसिंग सोलंकी यांनी नागरिकांमध्ये ऊर्जा साक्षरतेच्या निकडीवर भर दिला आणि त्यांना उर्जेचा वापर कमीत कमी करण्याचे आवाहन केले.

Notes:
सक्षम व्हॅलीमध्ये चीनच्या बांधकामाला भारताने विरोध केला, बेकायदेशीर मानले.
सक्षम व्हॅली पाकव्याप्त काश्मीरचा भाग आहे.
हा एक विवादित प्रदेश आहे ज्यावर भारताने दावा केला आहे परंतु पाकिस्तानचे नियंत्रण आहे आणि 1963 मध्ये पाकिस्तानने चीनला दिले आहे.
कराराच्या अनुच्छेद 6 मध्ये काश्मीर वादावर तोडगा निघाल्यानंतर पुन्हा वाटाघाटी करण्याची तरतूद आहे.
सक्षम व्हॅली हे शिनजियांग, पीओके आणि सियाचीन ग्लेशियरच्या सीमेवर आहे.
काराकोरम महामार्ग 1970 च्या दशकात चीन आणि पाकिस्तान यांच्यातील करारामुळे तयार झाला.

Notes:
डॉ.आंबेडकर यांच्या 133 व्या जयंतीनिमित्त 14 एप्रिल 2024 रोजी माहिती व जनसंपर्क महासंचालनालयाच्या समाजमाध्यमांवरून ‘महापुरुष डॉ.आंबेडकर’ या माहितीपटाचे प्रसारण करण्यात आले.
हा 17 मिनिटांचा दुर्मिळ चित्रपट जुलै 1968 मध्ये दिग्दर्शक नामदेव व्हटकर यांनी दिग्दर्शित केला होता.

Notes:
जागतिक अस्थमा दिन 2024 साजरे करताना GINA “दमा एज्युकेशन एम्पॉवर्स” या थीमला प्रोत्साहन देत आहे.
प्रभावी रोग व्यवस्थापन आणि वेळेवर वैद्यकीय हस्तक्षेप यासाठी दमा असलेल्यांना शिक्षित करण्याच्या महत्त्वावर जोर देते.
जागतिक स्तरावर 260 दशलक्षाहून अधिक प्रभावित झाल्यामुळे अस्थमामुळे दरवर्षी 450,000 पेक्षा जास्त टाळता येण्याजोग्या मृत्यू होतात.
आरोग्य व्यावसायिकांना दम्याचा प्रभाव आणि पुराव्यावर आधारित व्यवस्थापनाची त्यांची समज वाढवण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे जेणेकरून ते इष्टतम काळजी देऊ शकतील आणि टाळता येण्याजोगे विकृती आणि मृत्यू कमी करा.

Notes:
कोलंबिया विद्यापीठाने 7 मे रोजी 2024 पुलित्झर पारितोषिक विजेत्यांची घोषणा केली.
जोसेफ पुलित्झर यांनी 1904 मध्ये स्थापित केलेला प्रतिष्ठित पुरस्कार पत्रकारिता, कला आणि संस्कृतीतील उत्कृष्टतेला ओळखतो. पत्रकारिता आणि कला या विभागांसह पुलित्झर पारितोषिक मंडळाद्वारे विजेत्यांची निवड केली जाते.
नंतर होणाऱ्या या समारंभात विद्यापीठ अध्यक्षांच्या हस्ते सन्मानित प्राप्तकर्त्यांना दिसेल.
या वर्षीचे विजेते 1917 मधील पहिल्या पुरस्काराच्या वारशात सामील होतात.

Notes:
व्हेनेझुएलाने सर्व ग्लेशियर गमावले.
हम्बोल्ट ग्लेशियर शेवटचे नाहीसे झाले.
इंटरनॅशनल क्रायोस्फीअर क्लायमेट इनिशिएटिव्हने ग्लेशियर म्हणून वर्गीकृत करण्यासाठी ते खूपच लहान असल्याचे घोषित केले आहे. त्याला आता बर्फाचे क्षेत्र म्हटले जाते.
कोणतेही जागतिक मानक अस्तित्वात नसताना यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हे ग्लेशियरच्या आकारासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे म्हणून सुमारे 10 हेक्टर सूचित केले.

Notes:
भारतीय तटरक्षक दलामार्फत (ICG) 22-23 मे, 2024 रोजी पश्चिम बंगालच्या हल्दिया येथे ‘प्रदूषण प्रतिसाद सेमिनार आणि मॉक ड्रिल’ चे आयोजन करण्यात आले.
प्रमुख भागधारक आणि तेल हाताळणी संस्था समुद्रातील तेल गळतीचा सामना करण्यासाठी सहयोग करतात.
टेबल-टॉप सराव प्रतिसाद क्षमता वाढवतात.
अत्याधुनिक उपकरणे डेमो तयारी सुधारतात.
राष्ट्रीय तेल गळती आपत्ती आकस्मिक योजनेच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी कमांडरने समन्वयावर भर दिला.
सुरक्षित समुद्र आणि स्वच्छ किनाऱ्यांसाठी ICG वचनबद्धतेची पुष्टी करून सागरी संसाधनांचे संरक्षण करण्यासाठी सामूहिक जबाबदारीवर जोर देण्यात आला.

Notes:
कॉर्बेट व्याघ्र प्रकल्पातून राजाजी व्याघ्र प्रकल्पात स्थलांतरित झालेल्या वाघिणीने चार शावकांना जन्म दिला आहे, असे मुख्य वन्यजीव वॉर्डन यांनी सांगितले.
1983 मध्ये स्थापित राजाजी राष्ट्रीय उद्यान हरिद्वार, उत्तराखंड येथे स्थित आहे.
राजाजी राष्ट्रीय उद्यान हे हिमाचल प्रदेश आणि हरियाणामधील वाघांच्या इतर अधिवासांसाठी एक महत्त्वाचा दुवा आहे.
स्वातंत्र्यसैनिक सी. राजगोपालाचारी यांच्या नावावर असलेले राखीव 2015 मध्ये भारताचे 48 वे व्याघ्र प्रकल्प बनले.